•Bireyin içinde yaşadığı ortamda insanlarla kurduğu ilişkilerde gösterdiği tepkiler ve kendini ortaya koyma biçimidir
•Bireyin yaptığı her şey, kişiler arası ilişkileri, duyguları, düşünceleri, ilgileri, eğilimleri onun kişiliğini gösterir.
•Bu özelliklerin uyumlu bir bütün oluşturması ile kişilik ortaya çıkar.•••••
•Dünyadaki insan sayısı kadar kişilik olduğu söylenir. •Ancak insanların kişiliklerinin kimi özellikleri diğer insanların özelliklerine benzerken, kimi özellikleri de onları başkalarından ayırır. Kişiliğin en önemli özelliği “tutarlılık”tır. Zaman içinde değişmez, süreklilik gösterir. •Belli bir uyarana karşı gösterdiği tepki, bir başka zamanda da benzerdir, fazla değişiklik göstermez. •Kişilik özellikleri insanları birbirinden ayırıcı nitelik taşır. Bu özellikler birbiriyle uyumlu bir bütün oluşturur. •Diğer insanlarla ilişki kurma biçimini etkiler, •Gelişme döneminde kurulan kişiler arası ilişkiler de kişilik özelliklerini etkiler. •Kişilik gelişmesi doğumdan ölüme kadar devam eder. •Toplumsal davranışlar ve etkileşimler, öğrenme, toplumsallaşma süreci, eğitim ve öğretim, yaşantılar sonunda gençlik döneminin sonunda belli kişilik kalıpları oluşur. •Kişilik gelişimi belli bir dönemle sınırlı olmamakla birlikte çocukluk, ergenlik ve gençlik dönemi daha önemli görünmektedir.
Kişilik gelişimini etkileyen etmenler 1-kalıtım: insanların boyu, fiziksel görünümü, göz rengi, saç rengi nasıl genetik olarak belirleniyorsa, beyindeki düşünce, duygu ve davranışlarını yönlendiren nörotransmitter ve reseptörleri de kalıtımla belirlenir. •Ancak beyin hücreleri plastik yapıdadır ve çevresel etkenlerle oldukça fazla değişme gösterebilir. •2-yapısal etkenler: tarihte bazı düşünürler beden yapılarının insanın kiiliğini belirlediğini öne sürmüşlerdir. •Kretschmer insanları beden yapılarına göre dört tipe ayırmış, bu kişilerin belirli kişilik özelliklerine sahip olduklarını (hatta belli hastalıklara yakalanacaklarını) ileri sürmüştür: astenik, piknik, atletik, displastik •Sheldon; beden yapılarına göre üç kişilik tipi olduğunu ileri sürmüştür: endomorfik, mezomorfik, ektomorfik. •Bu görüşler bugün için geçersizdir.
•Dünyadaki insan sayısı kadar kişilik olduğu söylenir. •Ancak insanların kişiliklerinin kimi özellikleri diğer insanların özelliklerine benzerken, kimi özellikleri de onları başkalarından ayırır. Kişiliğin en önemli özelliği “tutarlılık”tır. Zaman içinde değişmez, süreklilik gösterir. •Belli bir uyarana karşı gösterdiği tepki, bir başka zamanda da benzerdir, fazla değişiklik göstermez. •Kişilik özellikleri insanları birbirinden ayırıcı nitelik taşır. Bu özellikler birbiriyle uyumlu bir bütün oluşturur. •Diğer insanlarla ilişki kurma biçimini etkiler, •Gelişme döneminde kurulan kişiler arası ilişkiler de kişilik özelliklerini etkiler. •Kişilik gelişmesi doğumdan ölüme kadar devam eder. •Toplumsal davranışlar ve etkileşimler, öğrenme, toplumsallaşma süreci, eğitim ve öğretim, yaşantılar sonunda gençlik döneminin sonunda belli kişilik kalıpları oluşur. •Kişilik gelişimi belli bir dönemle sınırlı olmamakla birlikte çocukluk, ergenlik ve gençlik dönemi daha önemli görünmektedir.
Kişilik gelişimini etkileyen etmenler 1-kalıtım: insanların boyu, fiziksel görünümü, göz rengi, saç rengi nasıl genetik olarak belirleniyorsa, beyindeki düşünce, duygu ve davranışlarını yönlendiren nörotransmitter ve reseptörleri de kalıtımla belirlenir. •Ancak beyin hücreleri plastik yapıdadır ve çevresel etkenlerle oldukça fazla değişme gösterebilir. •2-yapısal etkenler: tarihte bazı düşünürler beden yapılarının insanın kiiliğini belirlediğini öne sürmüşlerdir. •Kretschmer insanları beden yapılarına göre dört tipe ayırmış, bu kişilerin belirli kişilik özelliklerine sahip olduklarını (hatta belli hastalıklara yakalanacaklarını) ileri sürmüştür: astenik, piknik, atletik, displastik •Sheldon; beden yapılarına göre üç kişilik tipi olduğunu ileri sürmüştür: endomorfik, mezomorfik, ektomorfik. •Bu görüşler bugün için geçersizdir.
Karakter
Kişinin sürekli, tutarlı, kalıplaşmış olan en belirgin özelliklerini göstermek için kullanılan kavramdır.
Günlük yaşamda kişinin moral (ahlaksal) değerlerini göstermek ve bunları vurgulamak için kullanılır.
Günlük dilde sağlam karakterli denildiğinde; dürüst, güvenilir, özü sözü bir, davranışların toplumsal değerlere uygun ve uyumlu olduğu anlaşılır
Karaktersiz denildiğinde; güvenilmez, iki yüzlü, davranışlarının tutarsız ve değişken olduğu, toplumsal değer yargılarına uymadığı anlatılmak istenir.
Karakter kişiliğin öğrenme ve çevre etkisi ile yaşam içinde geliştirilen bölümüdür.
Mizaç, huy, Kişinin genellikle uzun süreli, kalıcı ve onun özelliği durumunu almış en belirgin duygusal yönlerini göstermek için kullanılır. Neşeli, asık suratlı, öfkeli olmak mizaç özellikleridir. Doğuştan gelen özelliklerdir.
Mizaç, huy, Kişinin genellikle uzun süreli, kalıcı ve onun özelliği durumunu almış en belirgin duygusal yönlerini göstermek için kullanılır. Neşeli, asık suratlı, öfkeli olmak mizaç özellikleridir. Doğuştan gelen özelliklerdir.
•3-ruhsal etkenler: Freud kişilik özelliklerinin gelişmesinde ve belirlenmesinde ruhsal aygıtın üç yapısı arasındaki ilişkilere, çatışmalara, kullanılan savuna düzeneklerine, stresle baş etme yollarına ağırlık vermiş, bunlara göre bazı kişilik tipleri önermiştir.
•4-çevresel etkenler: döllenmeden başlayarak çevresel etkenler diğer insanlarla etkileşimlerini ve kişilik özelliklerini etkiler. İlk yıllarındaki yaşantılar gelecek yıllardaki yaşantılarını etkiler.
•Annenin hamileliği sırasındaki stresleri, beslenme yetersizliği, ilaç alkol, sigara, radyasyon gibi etkenler fetusu etkiler.
•5-kültürel etkenler: insanlar toplumsal varlıklardır, iyi kötü, doğru yanlış gibi değerlerin öğrenilmesinde davranışa yerleşmesinde kültürün etkileri vardır.
•Japon ve Amerikalı davranış farkları gibi
...
Kişilik Tipleri
•İnsanlar bilimsel amaçlı olarak belli kişilik tiplerine ayrılırlar, bu ayrımlar kişilik tiplerinin tüm özelliklerini göstermez, aynı kişilik tipinde olduğu söylenen iki insan arasında da bir çok farklar vardır.
Freud'a Göre
•Oral kişilik
•Anal kişilik
•Fallik kişilik
Jung'a Göre
•İçe dönük (introvert): çekingen, duygusal yönden soğuk ve uzak, duygusal gelişmeleri az, mantıksal davranmaktan çok iç uyaranlarına göre davranan, kişiler arası ilişkileri az ve sınırlı kişiler
•Dışa dönük (extrovert): girişken, canlı, kişiler arası ilişkileri kolayca başlatan ve sürdüren, uygun duygusal tepkiler gösteren, dış uyaranlara ve dış konulara göre mantıklı davranan kişilerdir
.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder