Toplumsallaşma, Toplumsal degişme nedir?

Bir toplum kendisine katılan bireylerden toplumun yapısını doğru olarak kavramalarını, kendi rollerinin neler olduğunu ve kendilerinden nelerin beklendiğini öğrenmelerini, toplumsal yapıda ve kurumlarda yer almalarını, toplumun etkin bir üyesi olmalarını bekler.

Bunlar için bireyin diğer insanlarla diğer insanlarla ilişki kurması, bazı bilgileri, davranış kalıplarını, toplumun değer yargılarını öğrenmesi gerekir.

Bunun için insanların diğer insanlarla ortak simgeleri kullanmaları gerekir. Bu ortak simgelerin en önemlisi sözcüklerdir. Tüm bu etkinliklerin sonucunda insan içinde yaşadığı toplumun bir üyesi durumuna gelir.

Toplumsallaşma süreci bireyin salt biyolojik bir varlık olmaktan çıkıp belli bir topluma bütünleştirilmesi sürecidir.

Aynı zamanda bir bireyin içinde yaşadığı toplumun kültürünü öğrenmesi ve benimsemesidir.

Uygun davranışları öğrenerek toplumun bir üyesi haline gelmesidir.

Toplumsallaşma süreci doğumdan ölüme dek yaşamın her döneminde devam eder, toplumsallaşma ile edinilenler doğuştan değil, sonradan kazanılan  niteliklerdir.

Toplumsallaşma süreci için; belli bir fiziksel ve zihinsel gelişme düzeyine ulaşmış olmak gerekir.

Kültürün öğrenilmesi ile kazanılır.

Toplumsallaşma süreci doğumdan ölüme dek yaşamın her döneminde devam eder, toplumsallaşma ile edinilenler doğuştan değil, sonradan kazanılan  niteliklerdir.

Toplumsallaşma süreci için; belli bir fiziksel ve zihinsel gelişme düzeyine ulaşmış olmak gerekir.

Kültürün öğrenilmesi ile kazanılır.

Toplumsallaşma süreci doğumdan ölüme dek yaşamın her döneminde devam eder, toplumsallaşma ile edinilenler doğuştan değil, sonradan kazanılan  niteliklerdir.

Toplumsaallaşma süreci için; belli bir fiziksel ve zihinsel gelişme düzeyine ulaşmış olmak gerekir.

Kültürün öğrenilmesi ile kazanılır.

Öğrenme önce aile ortamında olur, yaşamın ilk yıllarında taklit yolu ile öğrenilir.

İnsanlar önce anne-babalarını, sonra öğretmenlerini, toplum liderlerini, kendisine göre önemli olan diğer insanları taklit ederek ve bunları yineleyerek toplum yaşamını ve onların  gereklerini öğrenir.

Toplumsallaşma süreci genel olarak bir koşullama sürecidir.

 İnsanlar yaşadıkları toplumun  kültürüne koşullanırlar.

Topluma uygun davranışlar ödüllendirilirken, uygun olmayanlar onaylanmaz veya cezalandırılır. 

Eğitimle insanlara toplumsallaşmayı sağlayan bilgiler, kurallar, davranış kalıpları, değer yargıları sistematik olarak öğretilir.

Arkadaş grupları ve okul çevresi de toplumsallaşma sürecinde önemlidir.

Çocuklar oyun ve okul çağında; arkadaş grupları aracılığıyla; sevmeyi, sevilmeyi, başarı için mücadele etmeyi, paylaşmayı, kavga etmeyi, insan ilişkilerini, rollerini, toplumun beklentilerini, karşı cinsle ilişki kurmayı, otorite ile ilişkilerini düzenlemeyi, iletişim biçimlerini, kurallara uymayı, uyumlu davranışları öğrenirler. 

Kitle iletişim araçlarının  da toplumsallaşma sürecinde önemli yeri vardır.

Meslekler ve mesleksel ilişkiler rol ve sorumluluk gösterme ve davranışları belirlemede etkisi olduğu için önemlidir. Bu ilişkilerde işbirliği, iş bölümü, paylaşma, görev bilinci, başarıya güdüleme de rol oynar.

Toplumsallaşma süreci birden çok alanda aynı zamanda ilerler.

Toplumsallaşmanın amaçları

1- toplumsallaşma süreci bireylere temel davranış kalıplarını öğretir.

2- bireylere rollerini öğretir.

3- bireylerde bazı özlemler yaratır.

4- bireylere bazı beceriler kazandırır, bu becerilerle birey erişkin etkinliklerine katılır, günlük yaşamı kolaylaşır.

Toplumsallaşma ve kişilik

Birey bir toplumun ve o toplumun kültürünün bir parçasıdır.

Bireyin kişilik özelliklerinin gelişmesinde onun dar ya da geniş tüm çevresinin etkisi vardır. Bireyin; cinsel, toplumsal, mesleksel kimliğinin ve kişiliğinin belirlenmesinde toplumun ve kültürün önemi büyüktür.

Toplumsallaşma süreci anne-babalara çocuklarını nasıl eğitmeleri, nasıl davranmaları, onlara neleri aktarmaları gerektiğini öğretir.

Çocukta bunlarla, toplumun kendisinden ne istediğini, kendisini nasıl gördüğünü, neleri onaylayıp, neleri onaylamadığını öğrenir. Bunları değerlendirir, kendince düzenler ve kendi özellikleri olarak çevreye sunar.

Çevreden geribildirim alır.

Tüm bu etkileşimler, kişilik gelişiminde önemlidir.

Bu süreçle bireyin fiziksel, ruhsal, toplumsal gereksinimleri karşılandığı gibi birey bu yönlerden belli bir olgunluğa erişir.

 Bu süreç diğer insanların bireyle ilgili duygu, düşünce ve değerlendirmelerini yansıttığı için bireyin kendisini tanımasında da yararlıdır. Böylece düşünce ve davranışlarını gözden geçirme, düzenleme olanağı bulur.

Toplumsal Değişme

Toplumların varlıklarını sürdürebilmeleri için denge ve uyum içinde olmaları gerekir. Dengesizlik ve uyumsuzluk egemen olursa, o toplumun varlığını sürdürmesi tehlikeye girer. Toplumlar değişen kültür ve doğa koşullarında yeni bir denge ve uyum sağlamaya çalışırlar.

Toplumsal değişme; toplumun toplumsal ve kültürel yapısında görülen değişmedir.

Belli toplumsal sistemlerin yapılarında ve işlevlerinde ortaya çıkan önemli değişmelerdir.

Toplumsal değişmenin özellikleri

1- Toplumsal değişme her toplumun değişmez özelliklerindendir.

2- toplumsal değişme toplumların iradesi dışındadır ve kaçınılmazdır, her toplumsal kurum gereksinmelerini ve değişme nedenlerini potansiyel olarak içinde taşır.

3- Toplumsal değişme hem süreklidir, hem de gereklidir. Toplumsal değişme kesintisiz olarak sürer ve toplumların gelişme gösterebilmeleri için gereklidir.

4- Toplumsal değişme süreci toplumlar arasında benzerlikler gösterdiği gibi, toplumların özelliklerine göre farklılıklar da vardır.

5- Toplumsal değişmenin hızı toplumdan topluma göre değişir.

Bazı toplumlarda hızlı, bazılarında yavaştır; bazılarında değişmeye karşı direnç görülürken, bazılarında direnç görülmez.

Toplumsal değişme geleneksel toplumlarda yavaş, endüstriyel toplumlarda daha hızlıdır.

6- Toplumsal değişmenin yönü uzun bir zaman dilimi içinde daima ileriye doğrudur.

Zaman boyutunda değişmede duraklama, geriye gidiş görülse de, toplamı yine ileriye doğrudur.

Bu nedenle, günümüzde toplumsal değişmeyle toplumsal ilerleme eş anlamlı olarak kullanılır.

7- toplumsal değişme sürecine çevre koşullarındaki değişmeler, siyasal, ekonomik, toprak ve kültür istilası gibi etkenler, toplumlar arasındaki kültürel ilişkiler etki eder.

Bilim ve teknolojideki yenilikler de önemlidir.

8- toplumsal değişme sürecinin temelinde insanların maddi, manevi tüm birikimleri yatar.